ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT

HOA NGHIÊM KINH

 

Phẩm Nhập Pháp Giới

Thứ ba mươi chín

 

Hán Dịch: Ðại Sư Thật-Xoa-Nan-Ðà

Việt Dịch: Hòa thượng THÍCH TRÍ TỊNH

14.- CƯ SĨ MINH TRÍ

 

Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết  “MÔN GIẢI THOÁT TÙY Ý XUẤT SANH PHƯỚC ĐỨC TẠNG” này.

 

 

Bấy giờ Thiện Tài đã được vô tận trang nghiêm phước đức tạng giải thoát môn, suy gẫm phước đức đại hải đó, quán sát phước đức hư không đó, đến phước đức tụ đó, lên núi phước đức đó, nhiếp tạng phước đức đó, nhập vực phước đức đó, lội ao phước đức đó, tịnh xe phước đức đo, thấy kho phước đó, vào cửa phước đức đó, đi đường phước đó, tu giống phước đức đó.

Thiện Tài đi lần đến thành Ðại Hưng tìm CƯ SĨ MINH TRÍ. Với thiện tri thức lòng rất khát ngưỡng. Ðem thiện tri thức huân tập tâm mình. Nơi thiện tri thức chí muốn kiên cố. Phương tiện tìm thấy thiện tri thức lòng chẳng thối chuyển. Nguyện được phụng thờ chư thiện tri thức tâm không mỏi lười. Vì biết do y chỉ thiện tri thức mà được thành mãn các pháp lành. Vì biết do y chỉ thiện tri thức nên có thể sanh những phước đức. Vì biết do y chỉ thiện tri thức nên có thể thêm lớn công hạnh. Vì biết do y chỉ thiện tri thức nên chẳng do người khác dạy mà tự mình có thể thờ kính tất cả thiện hữu.

Lúc Thiện Tài tư duy như vậy, được thêm lớn thiện căn, thanh tịnh thâm tâm, thêm căn tánh, lợi đức bổn, thêm đại nguyện, rộng đại bi, gần Nhứt thiết trí, đủ đạo Phổ Hiền, chiếu sáng tất cả chánh pháp của chư Phật. Thêm lớn thập lực quanh minh của chư Phật.

Thiện Tài thấy Cư sĩ Minh Trí tại ngã tư đường chợ, trên đài thất bửu, ngồi tòa vô số bửu trang nghiêm.

Tòa đó diệu hảo bằng thanh tịnh ma ni. Chân tòa bằng kim cang đế thanh. Dây báu giao xen. Nghiêm sức với năm trăm diệu bửu. Trải bửu y cõi trời. Dựng tràng phan cõi trời. Giăng lưới đại bửu. Thiết trướng đại bửu. Vàng diêm phù đàn làm lọng. Tỳ lưu ly bửu làm cán, bảo người cầm che. Lông cánh nga vương thanh tịnh sạch đẹp dùng làm quạt. Xông những diệu hương. Mưa những thiên hoa. Hai bên năm trăm tiếng nhạc thường hòa tấu. Tiếng nhạc hay hơn hơn nhạc cõi trời. Chúng sanh nghe tiếng nhạc này đều vui đẹp.

Quyến thuộc có mười ngàn người vây quanh sau trước, hình sắc đoan nghiêm, người vui được thấy, nghiêm sức với đồ trang nghiêm cõi trời. Ở trong nhơn thiên tối thắng vô tỉ. Tất cả đều đã thành tựu chí nguyện Bồ Tát. Ðều cùng với Cư sĩ Minh Trí đồng thiện căn thuở xưa. Tất cả đều đứng hầu tuân lời sai khiến.

Thiện Tài đồng tử đảnh lễ chân Cư sĩ, hữu nhiễu vô lượng vòng, chắp tay cung kính thưa rằng :

Bạch đức Thánh ! Tôi vì lợi ích tất cả chúng sanh. Vì làm cho tất cả chúng sanh khỏi những nạn khổ. Vì làm cho tất cả chúng sanh được rốt ráo an vui. Vì làm cho tất cả chúng sanh ra khỏi biển sanh tử. Vì làm cho tất cả chúng sanh ở châu pháp bửu. Vì làm cho tất cả chúng sanh khô cạn sông ái dục. Vì làm cho tất cả chúng sanh khởi đại từ bi. Vì làm cho tất cả chúng sanh bỏ lìa ái dục. Vì làm cho tất cả chúng sanh khát ngưỡng Phật trí. Vì làm cho tất cả chúng sanh ra khỏi đồng hoang sanh tử. Vì làm cho tất cả chúng sanh thích công đức của chư Phật. Vì làm cho tất cả chúng sanh ra khỏi thành tam giới. Vì làm cho tất cả chúng sanh nhập thành Nhứt thiết trí. Nên tôi đã phát tâm Vô thượng Bồ đề, mà chưa biết Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh tu Bồ Tát đạo, để có thể làm chỗ y chỉ cho tất cả chúng sanh.

Cư sĩ Minh Trí bảo rằng :

Lành thay ! Lành thay ! Này thiện nam tử ! Ngươi có thể phát được tâm Vô thượng Bồ đề.

Này thiện nam tử ! Rất khó có người phát được tâm Vô thượng Bồ đề. Nếu có thể phát tâm ấy, thời người đó có thể cầu Bồ Tát hạnh gặp gỡ thiện tri thức hằng chẳng nhàm đủ. Gần gũi thiện tri thức hằng không mỏi nhọc. Cúng dường thiện tri thức hằng không biến lười. Cấp thị thiện tri thức chẳng có lòng ưu sầu. Tìm cầu thiện tri thức trọn chẳng thối chuyển. Mến nhớ thiện tri thức trọn chẳng buông bỏ. Phụng thờ thiện tri thức không tạm thôi nghỉ. Chiêm ngưỡng thiện tri thức không lúc nào ngừng ngớt. Thật hành lời dạy của thiện tri thức chưa từng lười biếng. Bẩm thọ tâm của thiện tri thức không có sai lầm.

Này thiện nam tử ! Ngươi xem đại chúng của ta đây. Ta đã khiến họ phát tâm Vô thượng Bồ đề, sanh nhà Như Lai, thêm lớn pháp lành, an trụ vô lượng Ba la mật, học Phật thập lực, rời giống thế gian mà trụ giống Như Lai, bỏ sanh tử luân mà chuyển chánh pháp luân, diệt tam ác thú mà trụ chánh pháp thú, đều có thể cứu hộ tất cả chúng sanh như chư Bồ Tát.

Này thiện nam tử ! Ta được môn giải thoát tùy ý xuất sanh phước đức tạng. Phàm chỗ cần dủng đều thỏa mãn cả.

Như là y phục, anh lạc, voi ngựa, xe cộ, hoa hương, tràng phan, bửu cái, ẩm thực, thuốc thanh, nhà phòng, giường ghế, đèn đuốc, nô tỳ, trâu, dê nà những người hầu hạ, tất cả đều đầy đủ mỗi khi cần đến, nhẫn đến vì nói diệu pháp chơn thiệt.

Này thiện nam tử ! Chờ trong giây lát ngươi sẽ tự thấy.

Cư sĩ nói xong, có vô lượng chúng sanh từ các phương, các thế giới, các quốc độ, các thành ấp, hình loại khác nhau, chỗ mến thích chẳng đồng, số đông vô biên đều do Bồ Tát nguyện lực thuở xưa, đều vân tập đến, đều riêng có chỗ mong muốn mà cầu xin.

Bấy giờ cư sĩ Minh Trí biết đại chúng đã đông đủ, nhiếp niệm giây lát ngước mặt ngó lên hư không. Liền đó, theo chỗ cần dùng của đại chúng mọi đồ cầ dùng đều từ trên không rơi xuống, làm cho tất cả đại chúng đều được đầy đủ theo ý muốn.

Sau đó Cư sĩ lại vì họ mà thuyết pháp. vì những người được món ăn ngon no đủ mà nói những hạnh chứa phước đức, hạnh lìa nghèo cùng, hạnh biết các pháp, hạnh thành tựu món ăn pháp hỉ thiền duyệt, hạnh tu tập đầy đủ các tướng hảo, hạnh tăng trưởng hảo, hạnh tăng trưởng thành tựu khó khuất phục, hạnh có thể khéo rõ thấy món ăn vô thượng, hạnh thành tựu vô tận đại oai đức lực hàng phục ma oán.

Cư sĩ vì những kẻ được thức uống ngon no đủ mà thuyết pháp, làm cho họ bỏ lìa sự mến chấp sanh tử để nhập Phật pháp vị.

Cư sĩ vì những người được vị vô thượng mà thuyết pháp, làm cho họ đều được tướng thượng hảo của chư Phật Như Lai.

Cư sĩ những kẻ được xe cộ đầy đủ mà thuyết pháp, làm cho họ đều được ngồi xe Ðại thừa.

Cư sĩ vì những người được y phục thỏa mãn mà quyết pháp, làm cho họ được y phục tâm quý thanh tịnh. Nhẫn đến được diệu sắc thanh tịnh của Như Lai.

Cư sĩ đều chăm sóc hoàn bị tất cả đại chúng. Mọi người nghe pháp xong đều trở về bổn xứ.

Cư sĩ Minh Trí vì Thiện Tài đồng tử mà hiển bày cảnh giới Bồ Tát bất tư nghì giải thoát ồi bảo rằng :

Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết “MÔN GIẢI THOÁT TÙY Ý XUẤT SANH PHƯỚC ĐỨC TẠNG” này.

Như chư đại Bồ Tát thành tựu bửu thủ trùm khắp tất cả quốc độ mười phương, dùng sức tự tại mưa khắp tất cả đồ tư sanh. Như là mưa các thứ báu nhiều màu, anh lạc nhiều màu, mão báu nhiều màu, y phục nhiều màu, âm nhạc nhiều màu, hoa nhiều màu, hương nhiều màu, hương bột nhiều màu, hương đốt nhiều màu, lọng báu nhiều màu, tràng phan nhiều màu. Mưa các thức như vậy đầy khắp tất cả chỗ ở của chúng sanh và chúng hội đạo tràng của Như Lai. Hoặc để thành thục tất cả chúng sanh, hoặc để cúng dường tất cả chư Phật.

Như vậy ta làm sao biết được nói được những công đức tự tại thần lực đó.

Này thiện nam tử ! Phương nam đây có một thành lớn tên là Sư tử Cung. Nơi đó có một trưởng giả tên là Pháp Bửu Kế.

Ngươi nên đến đó hỏi Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, tu Bồ Tát đạo ?

Thiện Tài đồng tử vui mừng hớn hở, cung kính tôn trọng giữ lễ đệ tử đối với Cư sỉ. Tự nghĩ rằng :

Do Cư sĩ này hộ niệm cho tôi, khiến tôi được thấy đạo nhất thiết trí, chẳng dứt sự mến nhớ được thấy thiện tri thức, chẳng hoại tâm tôn trọng thiện tri thức, thường hay tùy thuận lời dạy của thiện tri thức, quyết định tin sâu lời nói của thiện tri thức, hằng phát thâm tâm thờ thiện tri thức.

Thiện Tài đảnh lễ nơi chân Cư sĩ Minh Trí, hữu nhiễu vô lượng vòng, ân cần chiêm ngưỡng từ tạ mà đi.

 

Diễn Giảng

PHẨM NHẬP PHÁP GIỚI

Tịnh Liên Nghiêm Xuân Hồng

 

10 tháng Tư 1990

 

14.- CƯ SĨ MINH TRÍ

Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết  “MÔN GIẢI THOÁT TÙY Ý XUẤT SANH PHƯỚC ĐỨC TẠNG” này.

 

Kinh:

Này thiện nam tử, phương Nam đây có một thành tên là Đại Hưng. Trong thành có một cư sĩ tên Minh Trí. Ngươi đến đó hỏi Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, thế nào tu Bồ Tát đạo…

Giảng: “Đại Hưng” tức là đã thành tựu lớn rồi. Vị thiện tri thức trên là Cụ Túc, còn vị này là Minh Trí. Trong mười độ của Bồ Tát, độ cuối cùng là độ Trí, nên trí huệ rất quan trọng.

Kinh:

Thiện Tài Đồng Tử đảnh lễ chân Cụ Túc ưu Bà Di, hữu nhiễu vô lượng vòng, chiêm ngưỡng không nhàm từ tạ mà đi. Bấy giờ Thiện Tài đã được vô tận trang nghiêm phước đức tạng giải thoát môn, suy gẫm phước đức đại hải đó, quán sát phước đức hư không đó, đến phước đức tụ đó, lên núi phước đức đó, nhập vực phước đức đó, tịnh xe phước đức đó, thấy kho phước đức đó, vào cửa phước đức đó, đi đường phước đức đó, tu giống phước đức đó…

Giảng: “…tu giống phước đức đó…, “tức là tu theo hạnh hồi hướng vô trước, vô phước giải thoát vào được tàng thức ấy, phước đức về sau như hư không, không bao giờ hết được.

Kinh:

Thiện Tài đi lần đến thành Đại Hưng tìm Cư Sĩ Minh Trí. Với thiện tri thức lòng rât khát ngưỡng.

Đem thiện tri thức huân tập tâm mình. Nơi thiện tri thức trí muốn kiên cố. Phương tiện tìm thấy thiện tri thức lòng chẳng thối chuyển. Nguyện được phụng thờ chư thiện tri thức tâm không mỏi lười. Vì biết do y chỉ thiện tri thức mà được thành mân các pháp lành. Vì biết do y chĩ thiện tri thức nên có thể sanh những phước đức. Vì biết do y chỉ thiện tri thức nên có thể thêm lớn công hạnh. Vì biết do y chỉ thiện tri thức nên chẳng do người khác dạy mà tự mình có thể thờ kính tất cả thiện hữu. Lúc Thiện Tài tư duy như vậy được thêm lớn thiện căn.

Giảng: Khi chúng ta nghĩ đến chư Phật thấy hoan hỷ, nghĩ đến những vị thiện tri thức thấy biết ơn, vì sự hoan hỷ và biết ơn đó, khiến chính mình được những thiện căn, và khi Thiện Tài càng buồn khóc rơi lệ bao nhiêu thì thiện căn càng lớn.

Kinh:

Thanh tịnh thâm tâm, thêm căn tánh, lợi đức bổn, thêm đại nguyện, rộng đại bi, gần nhất thiết trí, đủ đạo phổ hiền, chiếu sáng tất cả chánh pháp của chư Phật. Thêm lớn thập lực quang minh của chư Phật. Thiện Tài thấy Cư Sĩ Minh Trí tại ngã tư đường chợ…

Giảng: Vị thiện tri thức này ngồi ngay giữa chợ để bố thí, “… ngồi giữa ngã tư chợ trên tòa thất bửu, ngồi tòa vô số bửu trang nghiêm…”, ngồi giữa ngã tư chợ khiến ta thấy rằng, tâm trí vị thiện tri thức này rất cao, bình đẳng rất nhiều, vì “thõng tay vào chợ” mà tâm vẫn an nhiên bất động. Sau đó Thiện Tài đảnh lễ ngài Cư Sĩ và cầu học Bồ Tát đạo. Sau khi ngài Cư Sĩ tán thán tâm bồ đề với Thiện Tài, thì đây tôi xin đọc tiếp.

Kinh:

Này thiện nam tử, ta được môn giải thoát tùy ý xuất sanh phước đức tạng. Phàm chỗ cần dùng đều thỏa mãn cả.

Giảng: ở vị thiện tri thức này, chúng ta thấy có vẻ lên thêm một mực về bố thí. Vì trước là vị Cụ Túc, ngài ngồi trong nhà để bố thí, còn vị này thì ra giữa chợ, tức là tâm thức đi sâu hơn đến cái tâm bình đẳng, bất động, và ngài lại được môn giải thoát “tùy ý xuất sanh phước đức tạng,” thì theo tôi nghĩ, ngài có nhiều tự tại, vì “tùy ý” hóa hiện để bố thí.

Kinh:

Cư Sĩ nói xong, có vô lượng chúng sanh từ các phương, các thế giới, các quốc độ, các thành ấp, hình loại khác nhau, chỗ mến thích chẳng đồng, số đông vô biên đều do Bồ Tát nguyện lực thủa xưa, đều vân tập đến, đều riêng có chỗ mong muốn mà cầu xin.

Giảng: Vô số chúng sanh các cõi đến vì do nguyện lực xưa của ngài. Xưa kia trong nhiều kiếp tu hành đã nguyện về hạnh bố thí như thế, tùy theo ý nguyện của chúng sanh theo chỗ sở cầu mà làm toại ý, đến kiếp này ngài thành tựu hạnh nguyện lớn ấy nên chúng sanh tới để cầu xin.

Kinh:

Bây giờ Cư Sĩ Minh Trí biết đại chúng đã đông đủ, nhiếp niệm giây lát ngước mắt ngó lên hư không. Liền đó, theo chỗ cần dùng của đại chúng mỗi đồ cần dùng đều từ trên không rơi xuống, làm cho tất cả chúng đều được đầy đủ theo ý muốn.

Giảng: ở đây, chúng tôi xin nhắc rằng trong kinh Hiền Ngu có kể ngài Đại Thí là con vua trông thấy dân chúng nghèo quá, xin vua cha mở kho để bố thí, bố thí mãi cũng không đủ, lúc đó ngài nghĩ rằng ta phải ra biển, xuống Long Cung tìm hòn ngọc Như Ý để mang về bố thí. Ngài Đại Thí chính là tiền thân của đức Phật, nếu ta trộm so sánh ngài Đại Thí và vị CƯ sĩ Minh Trí thì thây rằng, vị CƯ sĩ Minh Trí này cao hơn một bậc, vì sao? Vì ngài Đại Thí phải nhờ đến hạt châu Như Ý, tức là nương vào cái có hiện tướng, do thần thông của Long Vương kết lại thành hạt châu, (đó gọi là báu vật của Bồ Tát), nên còn thua xa các ngài thiện tri thức ở đây, vì sao? Vì các ngài này đã vào đến vô tận tạng của biển tâm rồi, nên chỉ cần nhiếp niệm giây lát ngước mắt ngó lên hư không là có thể móc ra đủ mọi thứ cần dùng để bố thí. Ngài đã đi sâu trong tàng thức, sử dụng được sự biến hóa không cùng của diệu tâm ấy, để có thể hóa hiện tất cả những đồ vật cần dùng mà không cần đến ngoại vật… Sau đó, vị Cư sĩ vì người mà thuyết pháp.

Kinh:

Cư Sĩ Minh Trí vì Thiện Tài Đồng Tử mà hiện bày cảnh giới Bồ Tát bất tư nghi giải thoát rồi bảo rằng: Này thiện nam tử, ta chỉ biết môn giải thoát tùy ý xuâ’t sanh phước đức tạng này…

Giảng: Rõ ràng, tất cả các vị thiện tri thức làm gì? Chỉ là hiển bày cảnh giới trong tâm thức của mình cho Thiện Tài xem, không phải để khoe đâu vì các ngài đã lìa hết ngã rồi. Nhưng để cho Thiện Tài thấy rằng, con đường tu hành càng đi sâu vào tâm thức càng hóa hiện chập chùng như vậy, tu càng lâu thì tự nhiên tâm lực sẽ phổ vào tất cả những y báo chung quanh.