ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT

HOA NGHIÊM KINH

 

Phẩm Nhập Pháp Giới

Thứ ba mươi chín

 

Hán Dịch: Ðại Sư Thật-Xoa-Nan-Ðà

Việt Dịch: Hòa thượng THÍCH TRÍ TỊNH

12.- TỰ TẠI CHỦ ĐỒNG TỬ

 

Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết một pháp “MÔN NHẤT THIẾT CÔNG XẢO ĐẠI THẦN THÔNG TRÍ QUANG MINH” này.

 

Thiện Tài đồng tử thọ giáo nơi Thiện Kiến Tỳ Kheo, nhớ nghĩ thọ trì suy gẫm tu tập biết rõ quyết định, được ngộ nhập pháp môn đó.

Chúng Thiên, Long, Dạ Xoa, Càn Thát Bà vây quanh trước sau đi theo Thiện Tài đồng tử.

Ðến nước Danh Văn, Thiện Tài tìm TỰ TẠI CHỦ ĐỒNG TỬ. Thấy đồng tử này ở trên bải sông cùng mười ngàn đồng tử gom cát để chơi.

Thiện Tài đến đảnh lễ chân Tự Tại Chủ đồng tử hữu nhiễu vô lượng vòng, cung kính chắp tay thưa rằng :

Bạch đức Thánh ! Tôi đã phát tâm Vô thượng Bồ đề, mà chưa biết Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, thế nào tu Bồ Tát đạo ? Xin đức Thánh giảng nói cho.

Tự Tại Chủ đồng tử nói :

Này thiện nam tử ! thuở xưa, ta ở chỗ Văn Thù Sư Lợi Ðồng Tử học những pháp thơ số toán ấn vân vân, liền được ngộ nhập nhất thiết công xảo thần thông trí pháp môn.

Ta nhơn pháp môn này nên được biết những pháp thơ số toán ấn giới xứ ở thế gian, cũng có thể chữa lành tất cả những bịnh phong điên ốm gầy quỷ mị dựa vân vân, cũng có thể tạo lập thành ấp, tu lạc, vườn rừng, đền đài, cung điện, nhà cửa, cũng khéo điều luyện những tiên được, cũng khéo kinh doanh tất cả sự nghiệp ruộng nương buôn bán, lấy bỏ tiến thối đều đúng sở nghi. Ta lại khéo phân biệt biết thân tướng chúng sanh, làm lành dữ, sẽ sanh cõi lành, sẽ sanh cõi ác. Người này đáng được đạo Thanh Văn thừa, người này đáng được đạo Duyên Giác thừa, người này đáng nhập Nhứt thiết trí địa. Những sự như vậy thảy đều biết được và cũng làm cho chúng sanh học tập những pháp này tăng trưởng quyết định rốt ráo thanh tịnh.

Này Thiện nam tử ! Ta cũng biết Bồ Tát toán pháp. Như là một trăm lạc xoa làm một câu chi. Câu chi lần câu chi làm một a giu đa. A giu đa lần a giu đa làm na do tha. Na do tha lần na do tha làm một tần bà la. Tần bà la lần tần bà la làm một căng yết la. Nói rộng đến ưu bát la lần ưu bát la làm một ba đầu ma. Ba đầu ma lần ba đầu ma làm một tăng kỳ. Tăng kỳ lần tăng kỳ làm một thú. Thú lần thú làm một dụ. Dụ lần dụ làm một vô số. Vô số lần vô số làm một vô số chuyển. Vô số chuyển lần vô số chuyển làm một vô lượng. Vô lượng lần vô lượng làm một vô lượng chuyển. Vô lượng chuyển lần vô lượng chuyển làm một vô biên. Vô biên làn vô biên làm một vô biên chuyển. Vô biên chuyển lần vô biên chuyển làm một vô đẳng. Vô đẳng lần vô đẳng làm một vô đẳng chuyển. Vô đẳng chuyển lần vô đẳng chuyển làm một bất khả sổ. Bất khả sổ lần bất khả sổ làm một bất khả chuyển. Bất khả số chuyển lần bất khả sổ chuyển làm một bất khả xưng. Bất khả xưng lần bất khả xưng làm một bất khả xưng chuyển. Bất khả xưng chuyển lần bất khả xưng chuyển làm một bất khả tư. Bất khả tư lần bất khả tư làm một bất khả tư chuyển. Bất khả tư chuyển lần bất khả tư chuyển làm một bất khả lượng. Bất khả lượng lần bất khả lượng làm một bất khả lượng chuyển. Bất khả lượng chuyển lần bất khả lượng chuyển làm một bất khả thuyết. Bất khả thuyết lần bất khả thuyết làm một bất khả thuyết chuyển. Bất khả thuyết chuyển lần bất khả thuyết chuyển làm một bất khả thuyết bất khả thuyết. Bất khả thuyết bất khả thuyết lần bất khả thuyết bất khả thuyết làm một bất khả thuyết bất khả thuyết chuyển.

Này thiện nam tử ! Ta dùng Bồ Tát toán pháp này để toán đống cát rộng lớn vô lượng do tuần, đều biết trong đó có bao nhiêu hột cát. Cũng có thể toán biết phương Ðông có tất cả bao nhiêu thế giới sai khác thứ đệ an trụ. Chín phương cũng như vậy.

Ta cũng có thể toán biết mười phương có tất cả bao nhiêu thế giới rộng hẹp lớn nhỏ và danh hiệu, trong đó bao nhiên tên của tất cả kiếp, tên của tất cả Phật, tên của tất cả chúng sanh, tên của tất cả nghiệp, tên của tất cả Bồ Tát, tên của tất cả đế lý, ta đều biết rõ.

Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết một pháp “MÔN NHẤT THIẾT CÔNG XẢO ĐẠI THẦN THÔNG TRÍ QUANG MINH” này.

Như chư đại Bồ Tát có thể biết tất cả số chúng sanh, biết tất cả số phẩm loại của các pháp, biết số sai biệt của tất cả pháp, biết số tất cả tam thế, biết danh số tất cả chúng sanh, biết danh số tất cả pháp, biết số tất cả Như Lai, biết danh số tất cả chư Phật, biết số tất cả Bồ Tát, biết danh số tất cả Bồ Tát.

Như vậy ta làm sao biết được nói được công đức đó, làm sao hiển thị được công hạnh và cảnh giới đó, làm sao khen được thắng lực đó, biện được lạc dục đó, tuyên được trợ đạo đó, bày được đại nguyện đó, khen được diệu hạnh đó, xiển dương được các Ba la mật đó, diễn nói được thanh tịnh đó, nhẫn đến làm sao phát được trí huệ quang minh thù thắng đó.

Này thiện nam tử ! Phương Nam đây có một thành lớn tên là Hải Trụ. Trong thành ấy có một Ưu bà di tên là Cụ Túc. Ngươi đến đó hỏi Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, tu Bồ Tát đạo ?

Thiện Tài đồng tử nghe lời trên đây, cả mình rởn ốc hoan hỷ vô lượng, được tâm tin mến hi hữu, thành tựu tâm rộng lớn lợi ích chúng sanh, đều có thể thấy rõ tất cả chư Phật thứ đệ xuất thế, đều có thể thông đạt pháp luân trí huệ thậm thâm thanh tịnh. Nơi tất cả các loài đều tùy loại hiện thân. Rõ biết cảnh giới tam thế bình đẳng. Xuất sanh vô tận công đức hải. Phóng đại trí huệ tự tại quang minh. Mở khóa cửa thành ba cõi.

Thiện Tài đảnh lễ chân Tự Tại Chủ đồng tử, hữu nhiễu vô lượng vòng, ân cần chiêm ngưỡng từ tạ mà đi.

Diễn Giảng

PHẨM NHẬP PHÁP GIỚI

Tịnh Liên Nghiêm Xuân Hồng

 

10 tháng Tư 1990

12.- ĐỒNG TỬ TỰ TẠI CHỦ

 Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết một pháp “MÔN NHẤT THIẾT CÔNG XẢO ĐẠI THẦN THÔNG TRÍ QUANG MINH” này.

Kinh:

Này thiện nam tử, phương Nam đây có một nước tên là Danh Văn. Trong bãi sông của xứ đó có một Đồng Tử tên là Tự Tại Chủ. Ngươi đến đó hỏi, Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, tu Bồ Tát đạo?

Giảng: Chúng ta đã đến được vị thiện tri thức thứ 12, ở xứ Danh Văn. Danh Văn là có cái danh mà không có thực thể, tức là thế gian này. Thế gian này chỉ là “danh văn” thôi, như ta gọi cái này là cái bàn, kia là cái cây, cái nhà, ông A, ông B v.v… tất cả đều là danh ngôn cả, mà thực ra không có một vật gì là thật cả, tất cả chỉ là ảnh tượng thôi. Người thế gian vì cùng một cộng nghiệp nên trông giống như vậy, thì cũng gọi như nhau, chứ kỳ thực nó chẳng có gì cả, chỉ là những đốm quang minh chập chờn hội tụ ảnh hiện, tùy theo nghiệp lực của mỗi loài chúng sanh chiêu cảm làm hiện một ảnh tượng. Vì vậy, tất cả thế gian gọi là “danh văn.” Cũng như ngày xưa đức Di Lặc được gọi là “Danh Tướng Tỳ Kheo” vì ngài mê mải về danh tướng quá, không hiểu rằng những thứ đó bên trong chỉ là như như mà chúng ta không hề hay biết. Danh văn cũng là cái dòng sinh tử, trong đó có một bãi sông, tức là cái sông sinh tử, trên bãi sông ây có một vị đồng tử đương rong chơi ở đó…

Kinh:

…(Bỏ một đoạn kinh nói về sự suy tư của ngài Thiện Tài sau khi từ giã thiện tri thức Thiện Kiến…) …Thiện Tài Đồng Tử thọ giáo nơi Thiện Kiến Tỳ Kheo, nhớ nghĩ thọ trì suy gẫm tu tập biết rõ quyết định, được ngộ nhập pháp môn đó… chúng Thiên, Long, Dạ Xoa, Càn Thát Bà vây quanh trước sau đi theo Thiện Tài Đổng Tử.

Giảng: Ngộ nhập pháp môn tùy thuận đăng. Ta cũng nên để ý rằng, lúc mới bắt đầu đi tìm cầu thiện tri thức, không thấy có Thiên, Long, Bát Bộ theo hầu Thiện Tài, bây giờ thì lại có, tức là Thiện Tài đã đi khá sâu vào Bát Nhã và Đại Bi rồi, và trong kinh có nói Thiện Tài hiện thân tất cả chỗ sau này lại nói ngài hiện thân tùy loại, tức là càng ngày càng cao, vì vậy có Thiên Long Bát Bộ theo hầu.

Kinh:

Đến nước Danh Văn, Thiện Tài tìm Tự Tại Chủ Đồng Tử… Thấy đồng tử này ở trên bãi sông cùng 10,000 đồng tử gom cát để chơi…

Giảng: VỊ này chỉ là một đồng tử thôi, nhưng lại có tên Tự Tại Chủ, tức là khá cao. Ở đây, ta cũng có thể hiểu theo hai nghĩa, đến đó gặp một vị đồng tử thật, đương gom cát để chơi, nhưng đồng thời cũng vẫn có nghĩa tượng trưng, đó là cái sông sinh tử, ngài đứng bên con sông sinh tử đó, “gom cát để chơi” tức là đếm những phiền não của chúng sanh.

Kinh:

Thiện Tài đến đảnh lễ chân Tự Tại chủ Đồng Tử, hữu nhiễu vô lượng vòng cung kính chắp tay thưa rằng: Bạch đức Thánh, tôi đã phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, mà chưa biết Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, thế nào tu Bồ Tát đạo, xin đức Thánh giảng cho.

Tự Tại Chủ Đồng Tử nói: Này thiện nam tử, thưở xưa, ta ở chỗ Văn Thù Sư Lợi Đồng Tử học những pháp thơ số toán ấn v.v… Liền được ngộ nhập nhất thiết công xảo thần thông trí pháp môn.

Giảng: “Nhất thiết trí công xảo thần thông trí pháp môn” tức là tất cả các pháp thế gian ta đều biết hết. Trong đạo Phật có nhiều môn học, thường là chia ra năm môn, môn thứ nhát là “thanh minh,” tức là học về âm thanh, nói cho rõ hơn là học về chữ Phạn, về văn phạm, vì chữ Phạn là do diệu âm mà lập. Thứ hai là môn học “công xảo minh,” biết tâ’t cả những công xảo, nghệ thuật của thế gian. Thứ ba là “y minh,” chữa các thứ bệnh. Thứ tư là “lý số,” tất cả lý số tử vi đều thông hết cả. Thứ năm là “nhân minh” tức là về luận lý. Ngài Tự Tại Chủ Đồng Tử kể rằng, xưa ta ở nơi Văn Thù Sư Lợi học tất cả những pháp của thế gian, gọi là “nhát thiết công xảo thần thông trí pháp môn.”

Kinh:

Ta nhơn pháp môn này nên được biết những pháp thơ số toán ấn giới xứ ở thế gian, cũng có thể chữa lành tất cả những bệnh phong, điên, ôm, gầy, quỉ mị dựa v.v…, cũng có thể tạo lập thành ấp tụ lạc vườn rừng, đền đài, cung điện, nhà cửa, cũng khéo điều luyện những tiên dược, cũng khéo kinh doanh tất cả sự nghiệp ruộng nương, buôn bán,… ta lại khéo phân biệt biết thân tướng chúng sanh, làm lành, làm dữ, sẽ sanh cõi lành, sẽ sanh cõi ác… (Bỏ một đoạn kinh nói về những biết của ngài về các pháp ở thế gian)… Này thiện nam tử, ta cũng biết Bồ Tát toán pháp. Như là một trăm lạc xoa làm một câu-chi. Câu-chi lần câu-chi làm một a-giu-đa. A-giu-đa lần a-giu-đa làm một na-do-tha. Na-do-tha lần na-do-tha làm một tần-bà-la… dần dần đến bất khả thuyết, bất khả thuyết…

Giảng: Chỗ này, tôi đã giảng trong phẩm a-tăng-kỳ, nói về những con số. Bên Ấn có khoảng độ 64 danh từ nói về những con số rất lớn, đại khái như bất khả xưng, bất khả sổ, bất khả lượng, vô lượng, vô biên, bất khả thuyết, bất khả thuyết v.v… ở đây, ngài Tự Tại Chủ Đồng Tử nói lại một đoạn của đức Phật nói trong phẩm a-tăng-kỳ, đi từ chỗ câu-chi, lên đến chỗ bất khả thuyết, bất khả thuyết. Tôi vẫn nói rằng, sở dĩ chúng ta chưa đếm nổi những con số rất lớn, như có bao nhiêu giọt nước trong biển, hoặc số vi trần trong một ngọn núi, hay là số chúng sanh trong một cõi, những con số đó rất lớn mà người phàm với tâm lượng nhỏ hẹp thì không thể nào tưởng tượng nổi. Nhưng đối với các vị tu hành, càng ngày càng lên cao, như các vị Thanh Văn tâm đã lớn hơn một chút nên có thể đếm được khá nhiều, nhưng đến con số vô lượng thì vẫn không thể đếm được, tỷ dụ như trong rừng có bao nhiêu lá? Khi một hành giả mở tâm lượng lớn ra, thì tất cả các vật đều ở trong ấy cả. Vì vậy, chỉ có các bậc Đại Bồ Tát và chư Phật mới có thể đếm nổi mà thôi. Cái đó gọi là số vô lượng. Cũng xin nhắc là ở đây, có 2 thứ vô lượng, một thứ vô lượng trên thực tế vì người thế nhân không thể đếm được nên gọi là vô lượng, nhưng chính là nó có lượng, vì các vị tu hành cao thì có thể biết. Còn vô lượng thật mà không ai có thể đếm được thì chỉ có chư Phật mới biết mà thôi.

Kinh:

Này thiện nam tử, ta dùng Bồ Tát toán pháp này để toán đống cát rộng lớn vô lượng do tuần, đều biết trong đó có bao nhiêu hạt cát. Cũng có thể toán biết phương Đông có tất cả bao nhiêu thế giới sai khác thứ đệ an trụ chín phương kia cũng như vậy.

Giảng: Không những ngài có thể đếm những hạt cát ở thế giới này, còn đếm được ở tất cả mười phương thế giới. Cũng có thể nói rằng, nghĩa tượng trưng là ngài ngồi đếm những phiền não của chúng sanh.

Kinh:

Ta cũng có thể toán biết mười phương có tất cả bao nhiêu thế giới, rộng, hẹp, nhỏ, lớn, danh hiệu, trong đó có bao nhiêu tên của tất cả kiếp, tên của tất cả Phật, tên của tất cả chúng sanh, tên của tất cả nghiệp, tên của tất cả Bồ Tát, tên của tất cả đế lý, ta đều biết rõ… Này thiện nam tử, ta chỉ biết một pháp môn nhất thiết công xảo đại thần thông trí quang minh này.

Giảng: Nghe ngài kể như vậy, ta có thể nghĩ ngài là một vị Bồ Tát ở bậc đệ ngũ địa, vì địa thứ 5 biết tất cả những công xảo của thế gian. Nhưng ngài này chắc là hơn nữa, vì ngài còn biết các cõi và các thứ phiền não của chúng sanh. Để chữa trị và răn dạy… Đó cũng là hạnh bố thí.