ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT

HOA NGHIÊM KINH

 

Phẩm Nhập Pháp Giới

Thứ ba mươi chín

 

Hán Dịch: Ðại Sư Thật-Xoa-Nan-Ðà

Việt Dịch: Hòa thượng THÍCH TRÍ TỊNH

8.- TIÊN NHƠN TỲ MỤC CÙ SA

 Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết  “MÔN BỒ TÁT VÔ THẮNG TRÀNG GIẢI THOÁT” này.

Bấy giờ Thiện Tài đồng tử tùy thuận tư duy chánh giáo của Bồ Tát. Tùy thuận tư duy tịnh hạnh của Bồ Tát. Sanh tâm tăng trưởng phước lực của Bồ Tát, sanh tâm thấy rõ tất cả chư Phật. Sanh tâm xuất sanh tất cả chư Phật. Sanh tâm tăng trưởng tất cả đại nguyện. Sanh tâm thấy khắp các pháp mười phương. Sanh tâm chiếu rõ thiệt tánh của các pháp. Sanh tâm phá tan khắp tất cả chướng ngại. Sanh tâm quán sát pháp giới không tối. Sanh tâm thanh tịnh ý bửu trang nghiêm. Sanh tâm xô dẹp tất cả chúng ma.

Thiện Tài đồng tử lần lần du hành đến nước Na La Tố tìm TIÊN NHƠN TỲ MỤC CÙ SA, thấy một khu rừng lớn, vô số cây trang nghiêm. Như là những cây lá rậm rợp che mát, những cây nở hoa sặc sỡ, những cây đơm trái chín tiếp nối. Lại có những cây báu mưa trái ma ni, những cây chiên đàn lớn bày hàng khắp nơi, những cây trầm thủy thường thoảng hương thơm, những cây duyệt ý hương thơm tho trang nghiêm, những cây ba tra la bao bọc bốn phía, những cây ni câu luật cao vút, những cây diêm phù đàn thường mưa trái ngọt, những bông sen xanh, bông sen đỏ trang nghiêm ao hồ.

Thiện Tài đồng tử thấy tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa trải cỏ ngồi dưới cây chiên đàn, đồ chúng mười ngàn người. Có người mặc da nai, mặc cỏ cây, có người bện cỏ làm y phục, vấn tóc, để râu trước sau vây quanh.

Thiện Tài đến mọp lạy thưa tiên nhơn rằng :

Nay tôi được gặp chơn thiện tri thức. Thiện trí thức là cửa xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi được vào đạo chân thật.

Thiện tri thức là cỗ xe xu hướng nhất thiết trí,  vì làm cho tôi được đến Như Lai địa.

Thiện tri thức là thuyền xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi được đến châu trí bửu.

Thiện tri thức là đuốc xu hướng nhất thiết trí, vì khiến tôi được sanh ánh sáng thập lực.

Thiện tri thức là đường xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi được vào thành Niết bàn.

Thiện tri thức là đèn xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi thấy được đường yên lành hay hiểm trở.

Thiện tri thức là cầu xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi qua khỏi chỗ hiểm ác.

Thiện tri thức là lọng xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi được sanh lòng đại từ mát mẻ.

Thiện tri thức là con mắt xu hướng nhứt thiết trí, vì làm cho tôi được thấy môn pháp tánh.

Thiện trí thức là nước triều xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi đầy đủ nước đại bi.

Nói xong, Thiện Tài đứng dậy hữu nhiễu vô lượng vòng đứng chắp tay thưa rằng :

Bạch đức Thánh ! Tôi đã phát tâm Vô thượng Bồ đề, mà chưa biết Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, thế nào tu Bồ Tát đạo. Tôi nghe đức Thánh khéo dạy dỗ. Xin chỉ dạy cho tôi.

Tỳ Mục Cù Sa đoái nhìn đồ chúng mà nói : Này đại chúng ! Ðồng tử này đã phát tâm Vô thượng Bồ đề, khắp ban sự vô úy cho tất cả chúng sanh, khắp ban sự lợi ích cho tất cả chúng sanh, thường quát sát trí hải của tất cả chư Phật.

Ðồng tử này muốn uống tất cả pháp vũ cam lồ, muốn lường tất cả pháp hải rộng lớn, muốn cho chúng sanh an trụ trong trí hải, muốn khắp phát khởi mây bi rộng lớn, muốn khắp mưa pháp vũ rộng lớn, muốn dùng trí nguyệt chiếu khắp thế gian, muốn diệt thế gian phiền não độc nhiệt, muốn làm lớn tất cả thiện căn cho chúng sanh.

Tiên chúng nghe lời trên đây rồi đều đem những hương hoa đẹp tốt rải trên thân Thiện Tài, làm lễ cung kính mà nói rằng :

Ðồng tử này tất sẽ cứu hộ tất cả chúng sanh, tất cả trừ diệt khổ địa địa ngục, tất sẽ dứt hẳn loài súc sanh, tất sẽ chuyển bỏ cõi Diêm La Vương, tất sẽ đóng bít cửa chướng nạn, tất sẽ làm khô cạn biển ái dục, tất làm cho chúng sanh diệt hẳn khổ uẩn, tất sẽ phá hẳn vô minh hắc ám, tất sẽ dứt hẳn dây trói tham ái, tất sẽ dùng dãy núi phước đức bao bọc thế gian, tất sẽ đem đại bửu trí huệ hiển thị thế gian, tất sẽ xuất hiện trí nhựt thanh tịnh, tất sẽ khai thị pháp tạng thiện căn, tất làm cho thế gian biết rõ là hiểm khó hay là dễ dàng.

Tỳ Mục Cù Sa bảo quần tiên rằng : Nếu có người hay phát tâm Vô thượng Bồ đề, tất sẽ được thành đạo Nhứt thiết trí.

Ðồng tử này đã phát tâm Vô thượng Bồ đề tất sẽ tịnh bậc tất cả công đức của chư Phật.

Tỳ Mục Cù Sa bảo Thiện Tài : Này thiện nam tử ! Ta được môn Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát.

Thiện Tài thưa : Bạch đức Thánh ! Cảnh giới của Vô thắng tràng giải thoát như thế nào ?

Lúc đó Tỳ Mục Cù Sa tiên nhơn liền giơ tay hữu xoa đầu Thiện Tài, cầm tay Thiện Tài.

Thiện Tài liền thấy mình đến trong mười Phật sát vi trần thế giới mười phương, chỗ của mười Phật sát vi trần số thế giới chư Phật. Thấy chư Phật và chúng hội cùng Phật độ trang nghiêm thanh tịnh. Lại nghe chư Phật tùy sở thích của các chúng sanh mà thuyết pháp, mỗi câu mỗi văn đều thông đạt cả, đều riêng thọ trì không tạp loạn. Cũng biết đức Phật đó dùng những tri giải tịnh trị các nguyện. Cũng biết chư Phật đó dùng thanh tịnh nguyện thành tựu các lực. Cũng thấy chư Phật đó tùy chúng sanh tâm mà hiện sắc tướng. Cũng thấy chư Phật đó, lưới đại quang minh nhiều màu sắc thanh tịnh viên mãn. Cũng biết chư Phật đó, trí huệ vô ngại sức đại quang minh.

Thiện Tài lại tự thấy mình ở chỗ chư Phật qua một ngày đêm, hoặc bảy ngày đêm, nửa tháng, một tháng, một năm, mười năm, trăm năm, ngàn năm, hoặc trải qua ức năm, hoặc a du đa ức năm, hoặc na do tha ức năm, hoặc trải qua nửa kiếp, hoặc một kiếp, trăm kiếp, ngàn kiếp, hoặc trăm ngàn kiếp, nhẫn đến bất khả thuyết bất khả thuyết Phật sát vi trần số kiếp.

Nhờ Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát trí quang minh chiếu đến , nên Thiện Tài đồng tử được tỳ lô giá na tạng tam muội quang minh.

Nhờ vô tận trí giải thoát tam muội quang minh chiếu đến nên Thiện Tài được phổ nhiếp chư phương đà la ni quang minh.

Nhờ kim cang luân đà la ni môn quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được cực thanh tịnh trí huệ tâm tam muội quang minh.

Nhờ phổ môn trang nghiêm tạng Bát nhã Ba la mật quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được Phật hư không tạng luân tam muội quang minh.

Nhờ nhất thiết Phật pháp luân tam muội quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được tam thế vô tận trí tam muội quang minh.

Bấy giờ Tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa buông tay Thiện Tài đồng tử.

Thiện Tài liền tự thấy mình ở tại chỗ cũ.

Tiên Nhơn bảo Thiện Tài : Này Thiện nam tử ! Ngươi có ghi nhớ chăng ?

Thiện Tài thưa : Bạch vâng ! Ðây là do sức của đức Thánh thiện tri thức vậy.

Tiên Nhơn nói :

Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết “MÔN BỒ TÁT VÔ THẮNG TRÀNG GIẢI THOÁT” này. Như chư đại Bồ Tát thành tựu tất cả tam muội thù thắng, được tự tại trong tất cả thời gian. Trong khoảng một niệm xuất sanh chư Phật vô lượng trí huệ. Dùng đèn Phật trí làm trang nghiêm để chiếu khắp thế gian. Trong một niệm vào khắp cảnh giới tam thế. Phân thân qua khắp cõi nước mười phương. Trí thân vào khắp tất cả pháp giới. Tùy theo tâm chúng sanh mà hiện ra trước họ, xem xét căn hành của họ để làm lợi ích, phóng tịnh quang minh rất đáng mến thích.

Như thế, ta làm sao biết được tất cả, nói được tất cả công đức hạnh đó, thù thắng nguyện đó, trang nghiêm độ đó, trí cảnh giới đó, tam muội cảnh giới đó, thần thông biến hóa đó, giải thoát du hí đó, thân tướng sai biệt đó, âm thanh thanh tịnh đó, trí huệ quang minh đó.

Này thiện nam tử ! Phương Nam này có một tụ lạc tên là y Sa Na, có Bà La Môn tên là Thắng Nhiệt. Người đến đó hỏi Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, tu Bồ Tát đạo ?

Thiện Tài đồng tử vui mừng hớn hở, đảnh lễ Tiên Nhơn Tỳ Mục Cù Sa, hữu nhiễu vô số vòng, ân cần chiêm ngưỡng từ tạ mà đi qua phương Nam.

Diễn Giảng

PHẨM NHẬP PHÁP GIỚI

Tịnh Liên Nghiêm Xuân Hồng

18 tháng Ba 1990

 

8.- TIÊN NHƠN TỲ MỤC CÙ SA

 Này thiện nam tử ! Ta chỉ biết  “MÔN BỒ TÁT VÔ THẮNG TRÀNG GIẢI THOÁT” này.

Kinh:

Bây giờ Thiện Tài Đồng Tử tùy thuận tư duy chánh giáo của Bồ Tát. Tùy thuận tư duy tịnh hạnh của Bồ Tát. Sanh tâm tăng trưởng phước lực của Bồ Tát. Sanh tâm thây rõ tất cả chư Phật… (Bỏ một đoạn kinh nói về sự tư duy về những lôi dạy của ngài Hưu xả sau khi từ tạ ngài mà đi)…. Thiện Tài Đồng Tử lần lần du hành đến nước Na La Tô tìm tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa, thấy một khu rừng lớn, vô sô cây trang nghiêm…

Giảng:

Tỳ Mục Cù Sa, nghĩa trong sách nói là “phát tâm ghê gớm”… Ngài Tỳ Mục Cù Sa ở một nơi y báo rất đẹp, vườn tược, nhà cửa đều rất đẹp, trăm vạn quang minh, trăm vạn trướng màn, v.v… ngay cả cây lớn đều rất trang nghiêm.

Kinh:

Như là những cây lá rậm rợp che mát, những cây nỗ hoa sặc sỡ, những cây đơm trái chín tiếp nối. Lại có những cây báu mưa trái ma-ni, những cây chiên đàn lớn bày hàng khắp nơi, những cây trầm thủy thường thoảng hương thơm, những cây duyệt ý hương thơm tho trang nghiêm, những cây ba-tra-la bao bọc bấn phía, những cây ni-câu-luật cao vút, những cây diêm-phù-đàn thường mưa trái ngọt, những bông sen xanh, bông sen đỏ trang nghiêm ao hồ.

Giảng:

Ta để ý thấy y báo của vị này trang nghiêm và có vẻ gần cận với người hơn, vì cây đầy quả. Tức là ngài hiện những y báo cần thiết để cho gần với đời sống thế tục hơn.

Kinh:

Thiện Tài Đồng Tử thấy tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa trải cỏ ngồi dưới cây chiên đàn, đồ chúng mười ngàn người, có người mặc da nai, mặc vỏ cây, có người bện cỏ làm y phục, vấn tóc, để râu trước sau vây quanh…

Giảng:

Đây là ngài thị hiện làm những vị ngoại đạo,

Kinh:

Thiện Tài đến mọp lạy thưa tiên nhơn rằng: Nay tôi được gặp chơn thiện tri thức. Thiện tri thức là cửa xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi được vào đạo chân thật. Thiện tri thức là cỗ xe xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là thuyền xu hướng nhât thiết trí…, thiện tri thức là đuốc xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là đường xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là đèn xu hướng nhát thiết trí…, thiện tri thức là cầu xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là lọng xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là con mắt xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là nước triều xu hướng nhất thiết trí…, nói xong Thiện Tài đứng dậy hữu nhiễu vô lượng vòng đứng chắp tay thưa rằng: Bạch đức Thánh tôi đã phát tâm vô thượng bồ đề, mà chưa biết Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, thế nào tu Bồ Tát đạo. Tôi nghe đức Thánh khéo dạy dỗ. Xin chỉ dạy cho tôi.

Giảng:

Ở đây, ngài Thiện Tài lại ca ngợi thiện tri thức…

Kinh:

Tỳ Mục Cù Sa đoán nhìn đồ chúng mà nói: Này đại chúng, Đồng Tử này đã phát tâm vô thượng bồ đề, khắp ban sự vô úy cho tất cả chúng sanh, khắp ban sự lợi ích cho tất cả chúng sanh, thường quan sát trí hải của tất cả chư Phật…

Giảng:

Ngài Tỳ Mục Cù Sa ca tụng Thiện Tài một hồi sau đó mang những hương hoa rải trên thân Thiện Tài.

Đây là lần đầu tiên trên con đường tìm cầu thiện tri thức, Thiện Tài được rải hoa, có lẽ cũng là một thứ quán đảnh. Vì vậy, sau đây Thiện Tài đắc ngay 5 thứ tam muội, rồi sau đó có một số các vị thiện thần đi theo Thiện Tài.

Kinh:

Tỳ Mục Cù Sa bảo quần tiên rằng: Nếu có người hay phát tâm vô thượng bồ đề, tất sẽ được thành đạo nhất thiết trí. Đồng Tử này đã phát tâm vô thượng bồ đề, tất sẽ tịnh bậc tất cả công đức của chư Phật. Tỳ Mục Cù Sa bảo Thiện Tài: Này thiện nam tử, ta được môn Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát…

Giảng:

“Môn vô thắng tràng giải thoát,” môn giải thoát nào cũng là tam muội cả, mà vô thắng tràng giải thoát tức một tam muội triển chuyển, có nghĩa ngài được rất nhiều tam muội, cái nào cũng liên tục với nhau, mà cái nào cũng “vô thắng” cả.

Kinh:

Thiện Tài thưa: Bạch đức Thánh, cảnh giới của vô thắng tràng giải thoát như thế nào? Lúc đó Tỳ Mục Cù Sa tiên nhơn liền giơ tay hữu xoa đầu Thiện Tài cầm tay Thiện Tài. Thiện Tài liền thấy mình đến trong mười Phật sát vi trần số thế giới mười phương, chỗ của mười Phật sát vi trần số thế giới chư Phật. Thấy chư Phật và chúng hội cùng Phật độ trang nghiêm thanh tịnh. Lại nghe chư Phật tùy sở thích của các chúng sanh mà thuyết pháp, mỗi câu mỗi văn đều thông đạt cả, đều riêng thọ trì không tạp loạn. Cũng biết chư Phật đó dùng thanh tịnh nguyện thành tựu các lực. Cũng thấy chư Phật đó tùy chúng sanh tâm mà hiện sắc tướng. Cũng thây chư Phật đó lưới đại quang minh nhiều màu sắc thanh tịnh viên mân. Cũng biết chư Phật đó, trí huệ vô ngại sức đại quang minh. Thiện Tài tự thấy mình ở chỗ chư Phật qua một ngày một đêm, hoặc bảy ngày bảy đêm, nửa tháng, một tháng, một năm, mười năm, trăm năm, ngàn năm, trải qua ức năm, hoặc a-du-da ức năm, hoặc na-do-tha ức năm, hoặc trải qua nửa kiếp, hoặc một kiếp, nhẫn đến bất khả thuyết, bất khả thuyết Phật sát vi trần số kiếp…

Giảng:

Ở đây, chúng ta thấy rõ vị tiên nhơn này trải hoa cho Thiện Tài, đồng thời xoa đầu và cầm tay, để cho Thiện Tài vào được một số tam muội, thây mười phương chư Phật, nghe thuyết pháp nhớ rõ cả. Đặc biệt trong tam muội, vọng tưởng không gian và thời gian cũng biến đổi, không biết là ở trong đó một ngày, hai ngày hay bất khả thuyết, bất khả thuyết Phật sát vi trần số kiếp. Vào tam muội bao giờ ý thức thời gian cũng nhòe nhoẹt đi. Không gian cũng vậy.

Kinh:

Nhờ Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát trí quang minh chiếu đến…

Giảng:

Tức là vẫn do sức gia trì của ngài Tỳ Mục Cù Sa, của tam muội vô thắng tràng giải thoát chiếu đến…

Kinh:

Nên Thiện Tài Đồng Tử được Tỳ Lô Giá Na Tạng tam muội quang minh…

Giảng:

Tỳ Lô Giá Na Tạng tam muội quang minh tức là vào được cái tâm, thấy tất cả quang minh.

Kinh:

Nhờ vô tận trí giải thoát tam muội quang minh chiếu đến nên Thiện Tài được phổ nhiếp chư phương đà la ni quang minh. Nhờ kim cang luân đà la ni môn quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được cực thanh tịnh trí huệ tâm tam muội quang minh. Nhờ phổ môn trang nghiêm tạng Bát Nhã Ba La Mật quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được Phật hư không tạng luân tam muội quang minh. Nhờ nhát thiết Phật pháp luân tam muội quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được tam thế vô tận trí tam muội quang minh.

Bấy giờ tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa buông tay Thiện Tài Đồng Tử. Thiện Tài liền tự thấy mình ở tại chỗ cũ…

Giảng:

Khi ngài Tỳ Mục Cù Sa buông tay Thiện Tài ra thì Thiện Tài thấy mình đang ở tại chỗ cũ. Nhưng ở đây, tôi nghĩ rằng, lúc này Thiện Tài tuy xuất tam muội, nhưng sau này Thiện Tài vẫn giữ những tam muội đó.

Kinh:

Tiên nhơn bảo Thiện Tài: Này thiện nam tử, ngươi có ghi nhớ chăng? Thiện Tài thưa: Bạch vâng, đây là do sức của đức thánh thiện tri thức vậy. Này thiện nam tử, ta chỉ biết môn Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát này.

Giảng:

Ở vị thiện tri thức thứ năm dậy Thiện Tài môn giải thoát như huyễn, từ tâm, ngài sau dạy biến hóa vô lượng hóa thân, tới ngài thứ bảy là hiện tất cả những y báo thanh tịnh rất đẹp cho Thiện Tài trông thấy, còn ngài này, thì ngài cho Thiện Tài vào tam muội luôn, mỗi người một vẻ.

Kinh:

Bây giờ Thiện Tài Đồng Tử tùy thuận tư duy chánh giáo của Bồ Tát. Tùy thuận tư duy tịnh hạnh của Bồ Tát. Sanh tâm tăng trưởng phước lực của Bồ Tát. Sanh tâm thây rõ tất cả chư Phật… (Bỏ một đoạn kinh nói về sự tư duy về những lôi dạy của ngài Hưu xả sau khi từ tạ ngài mà đi)…. Thiện Tài Đồng Tử lần lần du hành đến nước Na La Tô tìm tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa, thấy một khu rừng lớn, vô sô cây trang nghiêm…

Giảng:

Tỳ Mục Cù Sa, nghĩa trong sách nói là “phát tâm ghê gớm”… Ngài Tỳ Mục Cù Sa ở một nơi y báo rất đẹp, vườn tược, nhà cửa đều rất đẹp, trăm vạn quang minh, trăm vạn trướng màn, v.v… ngay cả cây lớn đều rất trang nghiêm.

Kinh:

Như là những cây lá rậm rợp che mát, những cây nỗ hoa sặc sỡ, những cây đơm trái chín tiếp nối. Lại có những cây báu mưa trái ma-ni, những cây chiên đàn lớn bày hàng khắp nơi, những cây trầm thủy thường thoảng hương thơm, những cây duyệt ý hương thơm tho trang nghiêm, những cây ba-tra-la bao bọc bấn phía, những cây ni-câu-luật cao vút, những cây diêm-phù-đàn thường mưa trái ngọt, những bông sen xanh, bông sen đỏ trang nghiêm ao hồ.

Giảng:

Ta để ý thấy y báo của vị này trang nghiêm và có vẻ gần cận với người hơn, vì cây đầy quả. Tức là ngài hiện những y báo cần thiết để cho gần với đời sống thế tục hơn.

Kinh:

Thiện Tài Đồng Tử thấy tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa trải cỏ ngồi dưới cây chiên đàn, đồ chúng mười ngàn người, có người mặc da nai, mặc vỏ cây, có người bện cỏ làm y phục, vấn tóc, để râu trước sau vây quanh…

Giảng:

Đây là ngài thị hiện làm những vị ngoại đạo,

Kinh:

Thiện Tài đến mọp lạy thưa tiên nhơn rằng: Nay tôi được gặp chơn thiện tri thức. Thiện tri thức là cửa xu hướng nhất thiết trí, vì làm cho tôi được vào đạo chân thật. Thiện tri thức là cỗ xe xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là thuyền xu hướng nhât thiết trí…, thiện tri thức là đuốc xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là đường xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là đèn xu hướng nhát thiết trí…, thiện tri thức là cầu xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là lọng xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là con mắt xu hướng nhất thiết trí…, thiện tri thức là nước triều xu hướng nhất thiết trí…, nói xong Thiện Tài đứng dậy hữu nhiễu vô lượng vòng đứng chắp tay thưa rằng: Bạch đức Thánh tôi đã phát tâm vô thượng bồ đề, mà chưa biết Bồ Tát thế nào học Bồ Tát hạnh, thế nào tu Bồ Tát đạo. Tôi nghe đức Thánh khéo dạy dỗ. Xin chỉ dạy cho tôi.

Giảng:

Ở đây, ngài Thiện Tài lại ca ngợi thiện tri thức…

Kinh:

Tỳ Mục Cù Sa đoán nhìn đồ chúng mà nói: Này đại chúng, Đồng Tử này đã phát tâm vô thượng bồ đề, khắp ban sự vô úy cho tất cả chúng sanh, khắp ban sự lợi ích cho tất cả chúng sanh, thường quan sát trí hải của tất cả chư Phật…

Giảng:

Ngài Tỳ Mục Cù Sa ca tụng Thiện Tài một hồi sau đó mang những hương hoa rải trên thân Thiện Tài.

Đây là lần đầu tiên trên con đường tìm cầu thiện tri thức, Thiện Tài được rải hoa, có lẽ cũng là một thứ quán đảnh. Vì vậy, sau đây Thiện Tài đắc ngay 5 thứ tam muội, rồi sau đó có một số các vị thiện thần đi theo Thiện Tài.

Kinh:

Tỳ Mục Cù Sa bảo quần tiên rằng: Nếu có người hay phát tâm vô thượng bồ đề, tất sẽ được thành đạo nhất thiết trí. Đồng Tử này đã phát tâm vô thượng bồ đề, tất sẽ tịnh bậc tất cả công đức của chư Phật. Tỳ Mục Cù Sa bảo Thiện Tài: Này thiện nam tử, ta được môn Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát…

Giảng:

“Môn vô thắng tràng giải thoát,” môn giải thoát nào cũng là tam muội cả, mà vô thắng tràng giải thoát tức một tam muội triển chuyển, có nghĩa ngài được rất nhiều tam muội, cái nào cũng liên tục với nhau, mà cái nào cũng “vô thắng” cả.

Kinh:

Thiện Tài thưa: Bạch đức Thánh, cảnh giới của vô thắng tràng giải thoát như thế nào? Lúc đó Tỳ Mục Cù Sa tiên nhơn liền giơ tay hữu xoa đầu Thiện Tài cầm tay Thiện Tài. Thiện Tài liền thấy mình đến trong mười Phật sát vi trần số thế giới mười phương, chỗ của mười Phật sát vi trần số thế giới chư Phật. Thấy chư Phật và chúng hội cùng Phật độ trang nghiêm thanh tịnh. Lại nghe chư Phật tùy sở thích của các chúng sanh mà thuyết pháp, mỗi câu mỗi văn đều thông đạt cả, đều riêng thọ trì không tạp loạn. Cũng biết chư Phật đó dùng thanh tịnh nguyện thành tựu các lực. Cũng thấy chư Phật đó tùy chúng sanh tâm mà hiện sắc tướng. Cũng thây chư Phật đó lưới đại quang minh nhiều màu sắc thanh tịnh viên mân. Cũng biết chư Phật đó, trí huệ vô ngại sức đại quang minh. Thiện Tài tự thấy mình ở chỗ chư Phật qua một ngày một đêm, hoặc bảy ngày bảy đêm, nửa tháng, một tháng, một năm, mười năm, trăm năm, ngàn năm, trải qua ức năm, hoặc a-du-da ức năm, hoặc na-do-tha ức năm, hoặc trải qua nửa kiếp, hoặc một kiếp, nhẫn đến bất khả thuyết, bất khả thuyết Phật sát vi trần số kiếp…

Giảng:

Ở đây, chúng ta thấy rõ vị tiên nhơn này trải hoa cho Thiện Tài, đồng thời xoa đầu và cầm tay, để cho Thiện Tài vào được một số tam muội, thây mười phương chư Phật, nghe thuyết pháp nhớ rõ cả. Đặc biệt trong tam muội, vọng tưởng không gian và thời gian cũng biến đổi, không biết là ở trong đó một ngày, hai ngày hay bất khả thuyết, bất khả thuyết Phật sát vi trần số kiếp. Vào tam muội bao giờ ý thức thời gian cũng nhòe nhoẹt đi. Không gian cũng vậy.

Kinh:

Nhờ Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát trí quang minh chiếu đến…

Giảng:

Tức là vẫn do sức gia trì của ngài Tỳ Mục Cù Sa, của tam muội vô thắng tràng giải thoát chiếu đến…

Kinh:

Nên Thiện Tài Đồng Tử được Tỳ Lô Giá Na Tạng tam muội quang minh…

Giảng:

Tỳ Lô Giá Na Tạng tam muội quang minh tức là vào được cái tâm, thấy tất cả quang minh.

Kinh:

Nhờ vô tận trí giải thoát tam muội quang minh chiếu đến nên Thiện Tài được phổ nhiếp chư phương đà la ni quang minh. Nhờ kim cang luân đà la ni môn quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được cực thanh tịnh trí huệ tâm tam muội quang minh. Nhờ phổ môn trang nghiêm tạng Bát Nhã Ba La Mật quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được Phật hư không tạng luân tam muội quang minh. Nhờ nhát thiết Phật pháp luân tam muội quang minh chiếu đến, nên Thiện Tài được tam thế vô tận trí tam muội quang minh.

Bấy giờ tiên nhơn Tỳ Mục Cù Sa buông tay Thiện Tài Đồng Tử. Thiện Tài liền tự thấy mình ở tại chỗ cũ…

Giảng:

Khi ngài Tỳ Mục Cù Sa buông tay Thiện Tài ra thì Thiện Tài thấy mình đang ở tại chỗ cũ. Nhưng ở đây, tôi nghĩ rằng, lúc này Thiện Tài tuy xuất tam muội, nhưng sau này Thiện Tài vẫn giữ những tam muội đó.

Kinh:

Tiên nhơn bảo Thiện Tài: Này thiện nam tử, ngươi có ghi nhớ chăng? Thiện Tài thưa: Bạch vâng, đây là do sức của đức thánh thiện tri thức vậy. Này thiện nam tử, ta chỉ biết môn Bồ Tát vô thắng tràng giải thoát này.

Giảng:

Ở vị thiện tri thức thứ năm dậy Thiện Tài môn giải thoát như huyễn, từ tâm, ngài sau dạy biến hóa vô lượng hóa thân, tới ngài thứ bảy là hiện tất cả những y báo thanh tịnh rất đẹp cho Thiện Tài trông thấy, còn ngài này, thì ngài cho Thiện Tài vào tam muội luôn, mỗi người một vẻ.